بهطوری که انجمنها و نهادهای مرتبط با دیابت از مدتها قبل با تدارک همایشها، جشنوارهها و برنامههای ویژه به استقبال این روز رفتهاند. امروزه تغییر شرایط زندگی، کمتحرکی، چاقی و عوامل تغذیهای دست به دست یکدیگر داده و دیابت را بهعنوان شایعترین بیماری متابولیک در دنیا مطرح کرده است. از آنجا که دیابت میتواند عوارض جدی و غیرقابل برگشتی را بهدنبال داشته باشد، پیشگیری از بروز و همچنین پیشگیری از عوارض آن بسیار قابل تامل است.
به گزارش ایسنا، دنیای مدرن امروز همواره بر آموزش در تمام زمینهها از جمله آموزش درباره بیماریهای مختلف و پیشگیری از بروز آنها تاکید دارد. از آنجا که امروزه دیابت از بیماریهایی است که کودک و بزرگ نمیشناسد، به نوعی میتوان گفت که هیچکس از خطر دیابت در امان نیست؛
بنابراین کارشناسان، آموزش را یکی از پایههای اصلی پیشگیری و درمان دیابت میدانند. براساس یک بررسی، 20سال قبل در 156 روزنامه و مجله کشور تنها 6مطلب به موضوع دیابت اختصاص داشت که با حجم انبوه اخباری که طی چند سال اخیر در این زمینه منتشر میشود قابل مقایسه نیست اما وفور هرچه بیشتر مطالب مرتبط با دیابت در رسانههای امروز، باز هم کافی بهنظر نمیرسد؛
چرا که در همین کلانشهر تهران هم هنوز یک کودک دیابتی در حالت اغما به مراکز درمانی ارجاع داده میشود. این امر نشأتگرفته از هیچچیزی نیست جز اطلاعات ناچیز بیماران و خانوادهها از دیابت.
وجود 438 میلیون دیابتی در جهان تا سال 2030
به گفته دکتر مهدوی، کارشناس مسئول برنامه کشوری دیابت، ایران در منطقهای قرار گرفته که متأسفانه از شیوع بالای دیابت برخوردار است؛ بهطوری که شیوع این بیماری در سال 2010 در منطقه مدیترانه شرقی 7/7 درصد تخمین زده شده اما شیوع جهانی آن 6/6 درصد پیشبینی شده است؛ بنابراین شیوع دیابت در منطقه مدیترانه شرقی از میانگین جهانی هم بالاتر است و بر این اساس منطقه مدیترانه شرقی را منطقه دیابتخیز عنوان کردهاند.
کارشناسان همواره از چاقی بهعنوان یکی از مهمترین عوامل خطر دیابت یاد میکنند؛ بهنحوی که هر یک کیلوگرم اضافه وزن، 5 درصد خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش میدهد.
در این باره دکتر مهدوی با استناد به بررسیهای صورتگرفته در سال 83 و آزمایشهای انجام شده در گروه سنی 25 تا 65 سالههای کشور میگوید: بیش از 30 درصد افراد 25 تا 65 ساله کشور چاق بوده و اضافه وزن داشتند. همچنین بیش از 30 درصد این افراد چربی خون بالا داشتند و بیش از 50 درصد بالغین کشور دچار چاقی مرکزی بودند.
وی به تغییر دائم شمار دیابتیها در جهان اشاره میکند و براساس پیشبینیهای جهانی میافزاید که تا سال 2030، 438 میلیون دیابتی در جهان وجود خواهد داشت. این در حالی است که اکنون 250 میلیون نفر در دنیا دیابت دارند.
ابتلای بیش از 8 درصد جمعیت کشور به دیابت
دکتر رجب، رئیس انجمن دیابت ایران نیز به افزایش شمار دیابتیهای کشور نسبت به سال گذشته اشارهمیکند و میگوید: بیش از 8 درصد جمعیت کشور به دیابت مبتلا هستند. به این ترتیب بیش از 5/5 میلیون نفر دیابتی در ایران وجود دارد که متأسفانه بیش از نیمی از آنها از بیماری خود اطلاع ندارند.
به گفته رجب، سالانه نزدیک به 200 هزار نفر به شمار دیابتیهای کشور افزوده میشود. در ایران از هر 5 نفر یک نفر یا دیابتی است و یا در آینده به جمع دیابتیها میپیوندد. براین اساس است که اهمیت نقش آموزش و پیشگیری مشخص میشود.
حدود 10 درصد جمعیت بالای 30 سال پایتخت، دیابت دارند
همچنین چندی پیش دکتر آقاجانی، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت از شیوع 7/3 درصدی دیابت در جمعیت روستایی کشور خبر داد و با توجه به آنکه جمعیت روستایی از جمعیت فعال کشور بوده و از شیوه غذایی سالمتری نسبت به شهرها برخوردارند، این میزان ابتلا به دیابت را بهعنوان تهدیدی برای آینده مطرح کرد.
اما با توجه به زندگی شهرنشینی و تغییر شیوه زندگی در شهرها، شمار دیابتیها در کلانشهرها هم از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ بهطوری که به گفته دکتر مهدوی حدود 10 درصد جمعیت بالای 30 سال پایتخت، دیابت دارند.
بیتوجهی بیمهها به نقش آموزش و پیشگیری در کنترل بیماریها
بنا به گفته کارشناسان با برگزاری آموزشهای مستمر و حمایت بیمهها از این آموزشها میتوان تا حد بسیاری از هزینههای سرشار درمان دیابت و عوارض آن جلوگیری کرد؛ این در حالی است که به گفته دکتر رجب، هنوز در کشور ما هزینههای آموزش و پیشگیری توسط بیمهها پرداخت نشده و به آموزش بهعنوان پایه اصلی درمان دیابت حتی از طرف خود دیابتیها هم توجهی نمیشود.
دکتر رجب میگوید: آموزش در دیابت از آنجایی اهمیت دارد که فرد دیابتی باید در درمان خود سهیم بوده و با پزشک معالج خود هماهنگ باشد. با آموزش است که بیمار دیابتی میتواند خود را با زندگی جدیدش وفق دهد.
به گفته دکتر رجب، دیابت نوع 2 ابتدا، بیماری نیست بلکه کمبود ترشح انسولین است که با فعالیت جسمانی و تغذیه مناسب کنترل میشود؛ بنابراین فرد دیابتی باید به وسیله آموزشهای مستمر به آن توانایی برسد که درکنترل بیماری خود با پزشک همکاری کند.
وی میافزاید که دیابت نوع2 حدود 90 درصد دیابتها را تشکیل میدهد و در افراد بالای 30 سال بروز میکند. این نوع دیابت ابتدا حتی نیازی به دارو ندارد و بیش از 50 درصد موارد قند خون این افراد با فعالیت جسمی و تغذیه مناسب کنترل میشود.
از طرف دیگر بیشترین هزینهها هم مربوط به همین نوع دیابت است؛ چرا که برخلاف دیابت نوع یک که پرسرو صداست، علامت مشخصی ندارد و دیرهنگام تشخیص داده میشود. به همین دلیل است که حدود 25 درصد این افراد در زمان شناسایی بیماری با گروهی از مشکلات چشمی مواجه میشوند.